Tumpek Kandang Menurut Lontar Sundarigama

21 Oktober 2023
Administrator
Dibaca 79 Kali
Tumpek Kandang Menurut Lontar Sundarigama

*Tumpek Kandang*
*Petunjuk Lontar Sundarigama*

*Uye, saniścara kliwon, tumpěk kandang ngaran*, pakrěti ring sarwa pasu, sato, mina, paksi, mwang patik wěnang, widhi widananya, suci daksina, pras, pěněk, ajuman, soda prani putih kuning, canang lengawangi buratwangi, panyěněng, pasuciyan, astawakna ring sanggar, mangarcana ring sanghyang *rare angon*. Kunang pangaci ring sarwa pašu patikwěnang, yadian kěbo, aśwa, sampi, hasti, widhi widananya, tumpeng, sasayut 1, panyěněng, rěrěsik, jarimpěn, canang raka, ayabin. Yan bawi Iwa, anaman blakot. *Ring bawi kakung*, blayag, sor, segawon. Yan sarwa paksi, ayam, titiran, itik, angsa, putěr, salwir ing anaman paksi, anaman sidhapurna, kupat bagya, kupat pandawa dulurin panyěněng, tatěbus, kembang pahěs, *kalinganya, rikang wang* wenang mamarid ring sanghyang rare angon, twi tatwayan ing manusa, ikang paksi sato mina ring raganta kapratyaksaknanta, apan raganta walungan ing sarira twi tatwaya sanghyang rare angon, sira umawak uttama ning Sarīranta.

Pada hari *Sabtu Kliwon wuku Uye* dinamakan *Tumpěk Kandang,* yakni hari suci untuk mendoakan keselamatan hewan, binatang, ikan, unggas, dan ternak. Sesajennya adalah suci, daksina, pras ajuman, pěněk, soda prani putih kuning, canang lengawangi buratwangi, panyěněng, pasucian, dipersembahkan di Sanggar, berdoa memohon keselamatan kehadapan *Sanghyang Rare Angon*. Adapun sesajen untuk hewan ternak, seperti kerbau, kuda, sapi, gajah antara lain tumpeng sasayut 1 buah, panyěněng, rěrěsik, jarimpěn, canang raka. Untuk *babi betina* diberi sesajen berupa ketipat blakot. Untuk babi jantang wajib diberi sesajen blayag, pěsor, dan segawon. Untuk berbagai jenis unggas, seperti ayam, perkutut, itik, angsa, burung puteh wajib diberi berbagai jenis ketipat kedis, ketipat sidapurna, ketipat bagia, ketipat pandawa disertai dengan panyěněng dan tatěbus serta kembang pahěs. Maknanya adalah *manusia diperkenankan memohon sisa persembahan kepada Sanghyang Rare Angon*, sesuai kodrati manusia itu sendiri bahwa unggas, binatang, dan ikan bisa dicari di dalam diri manusia, karena raga manusia dibangun oleh tulang belulang (wawalungan) yang pada hakikatnya adalah manifestasi Sanghyang Rare Angon yang menjelma dalam diri manusia.

Dikutip oleh :
I Ketut Suji, M.Si 
Penyuluh Agama Hindu 
Kantor Kementerian Agama  Kab. Karangasem

@ I Putu Dipta Atmanda